पुराकाले सिद्धार्थो नाम एकः बालकः आसीत्!
एकदा सः उपवनम् अगच्छत्!
उपवनं मनोहरम् आसीत्!
बहवः खगाः तत्र कलरवं कुर्वन्ति स्म राजहंसाः च स्वच्छन्दं विचरन्ति स्म!
तेषु केचन जलेषु, केचन स्थलेषु, केचन च वृक्षेषु आसन्!
सहसा एकः राजहंसः वृक्षात् अपतत्! सः शरेण आहतः आसीत्!
सः पीडया करूण-क्रन्दनं करोति स्म!
तस्य रोदनं श्रुत्वा सिद्धार्थः दुःखितः अभवत्!
सः तं हंसं कुटीरम् आनयत् तस्य सेवां च अकरोत्!
यदा तस्य सेवया सः हंसः स्वस्थः अभवत् तदा तत्र देवदत्तः इति नाम्नः एकः बालकः आगच्छत् अवदत् च – अयं मम हंसः इति!
तदा सिद्धार्थः अवदत्- अहम् इमं न दास्यामि, अयं हंसः मम अस्ति इति!
देवदत्तः पुनः अवदत्- अयं मम हंसः, अहं इमं शरेण अपातयम् !
अहम् अस्य मांसं भक्षयिष्यामि इति!
सिद्धार्थः अवदत्- अहम् इमं रक्षां कृतवान् अतः अयं हंसः मम एव इति!
एवं तयोः बालकयोः विवादः अभवत्!
तौ न्यायाधीशस्य समीपम् अगच्छताम्!
तत्र स्वं स्वं पक्षम् अवदताम्!
न्यायाधीशः सर्वं वृत्तान्तम् अशृणोत् निर्णयं च अकरोत्!
“रक्षकः भक्षकात् प्रशस्यतरः भवति” ! सिद्धार्थः अस्य रक्षकः अतः सः एव हंसं नेयतु इति!
🌹🌷
-प्रदीपः
